Յուդիթ / Judith - 1 |

Text:
< PreviousՅուդիթ - 1 Judith - 1Next >


tb▾ armz▾ all ▾
Zohrap 1805
ՆԱԽԱԴՐՈՒԹԻՒՆ ԳՐՈՑՍ ՅՈՒԴԹԱՅ

Զգործ քաջութեանն Յուդիթայ որ սպանն զՀողեփեռնէս՝ զայն որ պաշարեալ էր զԲետիղուա՝ որ է Սամարիա, առ Նաբուքոդոնոսորաւ եղեալ՝ ասէ պատմութիւնս. եւ ցուցանէ զպաշարելն Հողեփեռնեայ զՇամրին յետ դարձի գերւոյն ՚ի Բաբելոնէ։ Գիտասցեն խնդրօղք զի չէ՛ Նաբուքոդոնոսորս այս՝ նա՛ որ գերեաց զԵրուսաղէմ. զի ասէ Եւսեբի ՚ի Քրոնիկոնին, իբրեւ ՚ի տուչութենէ զայս ինչ. ԶԿամբիւսէս որ յետ Կիւրոսի Պարսից՝ առ ՚ի Հեբրայեցւոց երկրորդ Նաբուգոդոնոսոր կոչել, առ որով Հրէիցն պատմութիւն լինել ասէ. որ ստուգապէս կարծելի է գոլ ա՛յս։ Իսկ եթէ զժամանակն Կամբիւսէս Նաբուքոդոնոսորայ յոլով ասէ. եւ զտաճարն իբր շինեալ, մի՛ զարմասցիս. զի իրքս նախ է քան զգալն Զորաբաբիլի. յաւուրս Յովակիմայ մեծ քահանայի, որդւոյ Յեսուայ Յովսեդեկեանց, եւ յառա՛ջ է քան զիրսն Եսթերայ։

А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
Предисловие

Наименование свое книга «Иудифь» носит от главной героини своего повествования — прекрасной и благочестивой израильтянки Иудифи, прославившейся спасением своего отечества от Олоферна, посланного Навуходоносором, царем ассирийским для опустошения и покорения Иудеи.

Подлинность книги и историческая достоверность послужили предметом немалых споров в науке, благодаря значительному количеству исторических, археологических, географических и другого рода важных ошибок, допускаемых в книге. Несмотря на это, книга Иудифь с самых давних пор пользовалась величайшим уважением, доходившим до усвоения ей канонического достоинства. Такое достоинство усвояет ей блаж. Иероним, ссылаясь на собор Никейский, хотя между правилами этого собора не находится ни одного, которое бы рассуждало об этой книге, и сам Иероним нигде не приводит такого правила. Блаж. Августин и вся африканская Церковь так же признавали эту книгу каноническою. Вообще же в последующее время в Церкви более утвердилось признание неканонического достоинства этой книги.

Писатель книги точно неизвестен, хотя некоторыми исследователями называется по имени. Так, по мнению блаж. Иеронима, книгу написала сама Иудифь; по другим — автором книги был первосвященник Елиаким; третьи приписывают ее Ахиору Аммонитянину, упоминаемому в книге, или Иисусу, сыну Иоседекову, сотоварищу Зоровавеля при возвращении из плена вавилонского, и т. д. Из различных текстов книги наиболее известны: греческий LXX, древние переводы — сирский и латинский, известный под именем италийского (Vetus Latinus) и Иеронимовский в Вульгате, сделанный им с утраченного ныне халдейского текста. Первоначальный текст книги был, по мнению авторитетов, еврейский.

Время написания книги определяется исследователями лишь приблизительно и двояко — в зависимости от того, как для кого разрешается недоумение, вызываемое важнейшей исторической обмолвкой книги, дающей такое или иное освещение всему ходу ее повествования: т. е. или после возвращения из вавилонского плена (Иуд IV:3), и, в таком случае, должно быть вычеркнуто из повести или исправлено имя Навуходоносора, да еще называемого царем ассирийским, или же — если признавать ненарушаемую силу и правдоподобность последнего, возможно тогда отнести написание книги к допленному времени, и признать в этом случае неуместными указания повествования на позднейшее послепленное время, как вышеприведенное место Иудифи, IV:3: ст. Какое из этих мнений имеет за себя наиболее веские доводы и должно быть предпочтено, сказать нелегко, как невозможно указать и такого царя, который бы удовлетворял всем до крайности запутанным подробностям изложения дела автором книги.

Более точно время написания книги многие исследователи относят ко временам Маккавейским, а дальнейшую обработку даже и еще позднее — ко временам первохристианским. Отсюда понятно, почему известность Иудифи в письменных памятниках древности начинается довольно поздно. Филон, Иосиф Флавий и вообще писатели ветхозаветного времени ничего не говорят об этой книге. Первое упоминание о книге принадлежит лишь св. Клименту Римскому (в 1: посл. к Кор. гл. LV). Последующие отцы и учители Церкви — Климент Александрийский, Ориген, Тертуллиан, Амвросий, блаж. Августин и другие хотя пользуются книгой Иудифи для целей назидания, но не сообщают никаких известий или преданий об ее происхождении.

Что же касается самого происшествия, составляющего содержание книги, то одни видели в нем простую метафору — изображение победы благочестия иудейства над нечестием языческого многобожия. Другие считали историю Иудифи благочестивой поэмой, представляющей смесь действительности и вымысла и написанной с целью подействовать на религиозно-патриотические чувства иудеев. Наконец, третьи соглашаются признать и действительную историчность всего происшествия — однако — не иначе, как под условием изменения в повествовании всех ошибочных имен и неточностей и относя событие ко временам владычества царей сирийских (эпоха Маккавеев).

Вся совокупность и подробности рассказа во всяком случае носят неустранимый отпечаток действительной историчности происшествия, независимо от отдельных неточностей описания. Рассказ сообщает немало драгоценных сведений по истории, географии, хронологии, дает обстоятельную родословную Иудифи, упоминает о празднике, установленном в память победы этой героини; наконец, древние иудейские молитвы в первую и вторую субботы праздника Освящения, представляющие сокращенное изложение сущности книги Иудифь, также показывают, что евреи верили в действительность фактов, в ней переданных, так как не могли же они благодарить Бога за вымышленное освобождение. К этому надлежит еще прибавить существование нескольких древних мидрашим, независимо от книги Иудифь рассказывающих о тех же событиях. Всеобщее предание искони допускало строго исторический характер книги, и никто до Лютера не сомневался в этом. И доныне — все возражения, приводимые против истинности фактов книги Иудифь, должны быть отнесены к числу малоубедительных и маловажных . Что касается, наконец, собственно царя (называемого ассирийским Навуходоносором), ко времени которого должно быть отнесено с наибольшей вероятностью описываемое событие, то все попытки указать точнее в истории такого царя, наиболее вероятного и соответствующего всем подробностям изложения дела кн. Иудифь, обречены на безнадежную сомнительность и неразрешимую необоснованность. И недаром — не осталось, кажется, ни одного царя — ни до, ни после плена, — которого бы не считали за наиболее тождественное лицо с Навуходоносором — при одинаковой совершенно и правдоподобности и малоосновательности — в одно и тоже время: мы не излагаем здесь отдельных мнений и доводов в пользу их и не вступаем в бесплодную полемику, предпочитая удерживаться в точных указаниях Библии и позволяя каждому приспособляться к ним своими собственными воззрениями.

1–12. Ассирийский царь Навуходоносор объявляет войну мидийскому — Арфаксаду, с союзными ему народами. 13–16. Поражение Арфаксада и смерть. Разрушение его столицы (Екбатан). Торжество Навуходоносора.
1:11:1: Յամին երկոտասաներորդի թագաւորութեանն Նաբուքոդոնոսորայ որ թագաւորեա՛ց Ասորեստանեայցն՝ ՚ի Նինուէի մեծի քաղաքի. յաւուրս Արփաքսադայ որ թագաւորեացն Մարաց՝ յԵկբատանացւոց երկրին[5318]. [5318] Ոմանք. ՚Ի Նինուէի մեծ քաղաքի. եւ ոմանք. ՚ի Նինուէ ՚ի քաղաքի մեծի։
1 Մեծ քաղաք Նինուէում ասորեստանցիների թագաւոր Նաբուքոդոնոսորի թագաւորութեան տասներկուերորդ տարում, մարերի վրայ եկբատանցիների երկրում թագաւորում էր Արփաքսադը:
Յամին երկոտասաներորդի թագաւորութեանն Նաբուքոդոնոսորայ որ թագաւորեա՛ց Ասորեստանեայցն` ՛ի Նինուէի մեծի քաղաքի. յաւուրս Արփաքսադայ որ թագաւորեացն Մարաց` յԵկբատանացւոց երկրին[1]:

1:1: Յամին երկոտասաներորդի թագաւորութեանն Նաբուքոդոնոսորայ որ թագաւորեա՛ց Ասորեստանեայցն՝ ՚ի Նինուէի մեծի քաղաքի. յաւուրս Արփաքսադայ որ թագաւորեացն Մարաց՝ յԵկբատանացւոց երկրին[5318].
[5318] Ոմանք. ՚Ի Նինուէի մեծ քաղաքի. եւ ոմանք. ՚ի Նինուէ ՚ի քաղաքի մեծի։
1 Մեծ քաղաք Նինուէում ասորեստանցիների թագաւոր Նաբուքոդոնոսորի թագաւորութեան տասներկուերորդ տարում, մարերի վրայ եկբատանցիների երկրում թագաւորում էր Արփաքսադը:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:11:1 В двенадцатый год царствования Навуходоносора, царствовавшего над Ассириянами в великом городе Ниневии, во дни Арфаксада, который царствовал над Мидянами в Екбатанах
1:1 ἔτους ετος year δωδεκάτου δωδεκατος twelfth τῆς ο the βασιλείας βασιλεια realm; kingdom Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ who; what ἐβασίλευσεν βασιλευω reign Ἀσσυρίων ασσυριος in Νινευη νινευι Nineuΐ; Ninei τῇ ο the πόλει πολις city τῇ ο the μεγάλῃ μεγας great; loud ἐν εν in ταῖς ο the ἡμέραις ημερα day Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath ὃς ος who; what ἐβασίλευσεν βασιλευω reign Μήδων μηδος Mēdos; Mithos ἐν εν in Ἐκβατάνοις εκβατανα Ekbatana; Ekvatana
1:1. Arfaxat itaque rex Medorum subiugaverat multas gentes imperio suo et ipse aedificavit civitatem potentissimam quam appellavit IgbathanisNow Arphaxad king of the Medes had brought many nations under his dominions, and he built a very strong city, which he called Ecbatana,
1. IN the twelfth year of the reign of Nebuchadnezzar, who reigned over the Assyrians in Nineveh, the great city; in the days of Arphaxad, who reigned over the Medes in Ecbatana,
1:1. And so Arphaxad, king of the Medes, subjugated many nations under his authority, and he built a very powerful city, which he called Ecbatana.
In the twelfth year of the reign of Nabuchodonosor, who reigned in Nineve, the great city; in the days of Arphaxad, which reigned over the Medes in Ecbatane:

1:1 В двенадцатый год царствования Навуходоносора, царствовавшего над Ассириянами в великом городе Ниневии, во дни Арфаксада, который царствовал над Мидянами в Екбатанах
1:1
ἔτους ετος year
δωδεκάτου δωδεκατος twelfth
τῆς ο the
βασιλείας βασιλεια realm; kingdom
Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ who; what
ἐβασίλευσεν βασιλευω reign
Ἀσσυρίων ασσυριος in
Νινευη νινευι Nineuΐ; Ninei
τῇ ο the
πόλει πολις city
τῇ ο the
μεγάλῃ μεγας great; loud
ἐν εν in
ταῖς ο the
ἡμέραις ημερα day
Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath
ὃς ος who; what
ἐβασίλευσεν βασιλευω reign
Μήδων μηδος Mēdos; Mithos
ἐν εν in
Ἐκβατάνοις εκβατανα Ekbatana; Ekvatana
1:1. Arfaxat itaque rex Medorum subiugaverat multas gentes imperio suo et ipse aedificavit civitatem potentissimam quam appellavit Igbathanis
Now Arphaxad king of the Medes had brought many nations under his dominions, and he built a very strong city, which he called Ecbatana,
1. IN the twelfth year of the reign of Nebuchadnezzar, who reigned over the Assyrians in Nineveh, the great city; in the days of Arphaxad, who reigned over the Medes in Ecbatana,
1:1. And so Arphaxad, king of the Medes, subjugated many nations under his authority, and he built a very powerful city, which he called Ecbatana.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
1. Начало 1-го стиха имеет свое прямое продолжение в 5-м стихе, вставка же об Арфаксаде (со второй половины 1-го стиха по 4-й включительно) — есть как бы вводное предложение, знакомящее точнее с некоторыми побочными обстоятельствами и временем повествуемого события.

Вместо «12-го» года Сирийский текст имеет 13-й.

Навуходоносор, царь Ниневии, есть — быть может — Ассурбанипал (667–647). Правда, ни один из ассирийских царей не носил имени Навуходоносора (значение имени: «да покровительствует короне Небо!»), потому что бог Небо почитался лишь в Вавилонии. Однако, так как Ассурбанипал царствовал над обеими странами, Ассирией и Вавилонией, естественно было бы, если б он, в качестве вавилонского царя, принял и имя Навуходоносора, служившее выражением почтения богу страны. Надписи того времени, открытые при раскопках и прочитанные, рассказывают об Ассурбанипале, что именно он победил мидян и потом, после этой победы, пожелал восстановить свою власть над всей западной Азией, возмутившейся против него — от Лидии, где царствовал Гигес († 650: г.), до Мемфиса в Египте, где царствовал Псамметих I († 617: г.), сын Нехао I († 666: г.).

Арфаксад — есть, быть может, имя, измененное переписчиками из Фраорта или Афраата (617–625), преемника Дейока (700–647), царя мидийского.
1:21:2: շինեա՛ց նա անդ քաղաք, եւ ա՛ծ շուրջ զԵկբատանացւովքն պարիսպս կոփածոյ քարանց, ՚ի լայնութիւն կանգնոց երից, եւ յերկայնութիւն ՚ի վեց կանգնոյ. եւ արա՛ր բարձրութիւն պարսպին եւթանասուն կանգուն[5319]. [5319] Յօրինակին. Շուրջ զԲեկտանացւովքն պարիսպս։ Ոմանք յաւելուն. Եւթանասուն կանգուն, եւ զլայնութիւնն յիսուն կանգուն։
2 Այդ ժամանակ նա այնտեղ քաղաք կառուցեց եւ եկբատանցիների շուրջը կոփածոյ քարերով պարիսպ դրեց, որի լայնութիւնը երեք կանգուն էր, երկարութիւնը՝ վեց կանգուն. նա պարսպի բարձրութիւնը եօթանասուն կանգուն արեց, իսկ լայնութիւնը՝ յիսուն կանգուն:
շինեա՛ց նա անդ քաղաք, եւ ա՛ծ շուրջ զԵկբատանացւովքն պարիսպս կոփածոյ քարանց, ՛ի լայնութիւն կանգնոց երից, եւ յերկայնութիւն ՛ի վեց կանգնոյ. եւ արա՛ր բարձրութիւն պարսպին եւթանասուն կանգուն[2]:

1:2: շինեա՛ց նա անդ քաղաք, եւ ա՛ծ շուրջ զԵկբատանացւովքն պարիսպս կոփածոյ քարանց, ՚ի լայնութիւն կանգնոց երից, եւ յերկայնութիւն ՚ի վեց կանգնոյ. եւ արա՛ր բարձրութիւն պարսպին եւթանասուն կանգուն[5319].
[5319] Յօրինակին. Շուրջ զԲեկտանացւովքն պարիսպս։ Ոմանք յաւելուն. Եւթանասուն կանգուն, եւ զլայնութիւնն յիսուն կանգուն։
2 Այդ ժամանակ նա այնտեղ քաղաք կառուցեց եւ եկբատանցիների շուրջը կոփածոյ քարերով պարիսպ դրեց, որի լայնութիւնը երեք կանգուն էր, երկարութիւնը՝ վեց կանգուն. նա պարսպի բարձրութիւնը եօթանասուն կանգուն արեց, իսկ լայնութիւնը՝ յիսուն կանգուն:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:21:2 и построил вокруг Екбатан стены из тесаных камней, шириною в три локтя, а длиною в шесть локтей; и сделал высоту стены в семьдесят, а ширину в пятьдесят локтей,
1:2 καὶ και and; even ᾠκοδόμησεν οικοδομεω build ἐπ᾿ επι in; on Ἐκβατάνων εκβατανα circling; in a circle τείχη τειχος wall ἐκ εκ from; out of λίθων λιθος stone λελαξευμένων λαξευω into; for πλάτος πλατος breadth πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half τριῶν τρεις three καὶ και and; even εἰς εις into; for μῆκος μηκος length πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half ἓξ εξ six καὶ και and; even ἐποίησεν ποιεω do; make τὸ ο the ὕψος υψος height; on high τοῦ ο the τείχους τειχος wall πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half ἑβδομήκοντα εβδομηκοντα seventy καὶ και and; even τὸ ο the πλάτος πλατος breadth αὐτοῦ αυτος he; him πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half πεντήκοντα πεντηκοντα fifty
1:2. ex lapidibus quadratis et sectis fecit muros eius in altitudine cubitorum septuaginta et in latitudine cubitorum triginta turres vero eius posuit in altitudinem cubitorum centumOf stones squared and hewed: he made the walls thereof seventy cubits broad, and thirty cubits high, and the towers thereof he made a hundred cubits high. But on the square of them, each side was extended the space of twenty feet.
2. and built at Ecbatana and round about it walls of hewn stones three cubits broad and six cubits long, and made the height of the wall seventy cubits, and the breadth thereof fifty cubits;
1:2. From stones, cut and squared, he made its walls: seventy cubits in height and thirty cubits in breadth. And, in truth, he set its towers one hundred cubits in height.
And built in Ecbatane walls round about of stones hewn three cubits broad and six cubits long, and made the height of the wall seventy cubits, and the breadth thereof fifty cubits:

1:2 и построил вокруг Екбатан стены из тесаных камней, шириною в три локтя, а длиною в шесть локтей; и сделал высоту стены в семьдесят, а ширину в пятьдесят локтей,
1:2
καὶ και and; even
ᾠκοδόμησεν οικοδομεω build
ἐπ᾿ επι in; on
Ἐκβατάνων εκβατανα circling; in a circle
τείχη τειχος wall
ἐκ εκ from; out of
λίθων λιθος stone
λελαξευμένων λαξευω into; for
πλάτος πλατος breadth
πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half
τριῶν τρεις three
καὶ και and; even
εἰς εις into; for
μῆκος μηκος length
πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half
ἓξ εξ six
καὶ και and; even
ἐποίησεν ποιεω do; make
τὸ ο the
ὕψος υψος height; on high
τοῦ ο the
τείχους τειχος wall
πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half
ἑβδομήκοντα εβδομηκοντα seventy
καὶ και and; even
τὸ ο the
πλάτος πλατος breadth
αὐτοῦ αυτος he; him
πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half
πεντήκοντα πεντηκοντα fifty
1:2. ex lapidibus quadratis et sectis fecit muros eius in altitudine cubitorum septuaginta et in latitudine cubitorum triginta turres vero eius posuit in altitudinem cubitorum centum
Of stones squared and hewed: he made the walls thereof seventy cubits broad, and thirty cubits high, and the towers thereof he made a hundred cubits high. But on the square of them, each side was extended the space of twenty feet.
2. and built at Ecbatana and round about it walls of hewn stones three cubits broad and six cubits long, and made the height of the wall seventy cubits, and the breadth thereof fifty cubits;
1:2. From stones, cut and squared, he made its walls: seventy cubits in height and thirty cubits in breadth. And, in truth, he set its towers one hundred cubits in height.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
2-4. Прочность стен г. Екбатан вообще представляется чрезвычайной и даже баснословной. Тем не менее, другие древние писатели и новейшие раскопки подтверждают библейское свидетельство. Надо только заметить относительно ширины башен и стен, что указываемая Библией мера 50–60: локтей обозначает, вероятно, максимум ширины, какую имели башни и стены внизу, у фундамента, так как чем выше, тем стены были уже и менее массивны.

Число башен, усеивавших стены Екбатан, не указывается. Вероятно, их было не меньше, чем в стенах Ниневии, где, по Диодору Сицилийскому было 15 башен, простиравшихся в высоту до 2 футов.

Слишком широкие и высокие ворота стен делались для того, чтобы войска могли проходить через них совершенно свободно и быстро, в полном строе и со всеми воинскими снаряжениями.
1:31:3: եւ զաշտարակս նորա հաստատեաց հիմամբք յայսկոյս եւ յայնկոյս դրանցն, կանգունս հարիւր յերկայնութիւն, եւ զլայնութիւն նորա ՚ի հիմանէն հաստատեաց վաթսուն կանգուն։
3 Քաղաքի դարպասների երկու կողմերում հիմքերով ամրացրեց աշտարակներ, որոնց երկարութիւնը հարիւր կանգուն էր, իսկ հիմքի լայնութիւնը՝ վաթսուն կանգուն:
եւ զաշտարակս նորա հաստատեաց հիմամբք յայսկոյս եւ յայնկոյս դրանցն, կանգունս հարիւր յերկայնութիւն, եւ զլայնութիւն նորա ՛ի հիմանէն հաստատեաց վաթսուն կանգուն:

1:3: եւ զաշտարակս նորա հաստատեաց հիմամբք յայսկոյս եւ յայնկոյս դրանցն, կանգունս հարիւր յերկայնութիւն, եւ զլայնութիւն նորա ՚ի հիմանէն հաստատեաց վաթսուն կանգուն։
3 Քաղաքի դարպասների երկու կողմերում հիմքերով ամրացրեց աշտարակներ, որոնց երկարութիւնը հարիւր կանգուն էր, իսկ հիմքի լայնութիւնը՝ վաթսուն կանգուն:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:31:3 и поставил над воротами башни во сто локтей, имевшие в основании до шестидесяти локтей ширины;
1:3 καὶ και and; even τοὺς ο the πύργους πυργος tower αὐτοῦ αυτος he; him ἔστησεν ιστημι stand; establish ἐπὶ επι in; on ταῖς ο the πύλαις πυλη gate αὐτῆς αυτος he; him πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half ἑκατὸν εκατον hundred καὶ και and; even τὸ ο the πλάτος πλατος breadth αὐτῆς αυτος he; him ἐθεμελίωσεν θεμελιοω found εἰς εις into; for πήχεις πηχυς forearm; foot and a half ἑξήκοντα εξηκοντα sixty
1:3. per quadrum vero earum latus utrumque vicenorum pedum spatio tendebatur posuitque portas eius in altitudine turriumAnd he made the gates thereof according to the height of the towers:
3. and set the towers thereof at the gates thereof, a hundred cubits and the breadth thereof in the foundation threescore cubits;
1:3. In fact, at its corners, each side was extended for the space of twenty feet. And he set its gates according to the height of the towers.
And set the towers thereof upon the gates of it an hundred cubits high, and the breadth thereof in the foundation threescore cubits:

1:3 и поставил над воротами башни во сто локтей, имевшие в основании до шестидесяти локтей ширины;
1:3
καὶ και and; even
τοὺς ο the
πύργους πυργος tower
αὐτοῦ αυτος he; him
ἔστησεν ιστημι stand; establish
ἐπὶ επι in; on
ταῖς ο the
πύλαις πυλη gate
αὐτῆς αυτος he; him
πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half
ἑκατὸν εκατον hundred
καὶ και and; even
τὸ ο the
πλάτος πλατος breadth
αὐτῆς αυτος he; him
ἐθεμελίωσεν θεμελιοω found
εἰς εις into; for
πήχεις πηχυς forearm; foot and a half
ἑξήκοντα εξηκοντα sixty
1:3. per quadrum vero earum latus utrumque vicenorum pedum spatio tendebatur posuitque portas eius in altitudine turrium
And he made the gates thereof according to the height of the towers:
3. and set the towers thereof at the gates thereof, a hundred cubits and the breadth thereof in the foundation threescore cubits;
1:3. In fact, at its corners, each side was extended for the space of twenty feet. And he set its gates according to the height of the towers.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
1:41:4: Եւ արար զդրունս նորա անդրէն. եւ բարձրութիւն նորա կանգունք եւթանասուն, եւ լայնութիւն նորա ՚ի քառասուն կանգնոյ. յե՛լս զօրութեանց զօրավարաց զօրաց նորա, եւ ՚ի կարգս հրամանի հետեւակա՛ց նորա[5320]։ [5320] Այլք. Զդրունս նորա անդէն։
4 Նա էլի դարպասներ դրեց, որպէսզի իր հրամանով իր հզօր զօրքերը, զօրավարներն ու հետեւակները դուրս ելնեն: Այդ դարպասների բարձրութիւնը եօթանասուն կանգուն էր, լայնութիւնը՝ քառասուն կանգուն:
Եւ արար զդրունս նորա անդրէն. եւ բարձրութիւն նորա կանգունք եւթանասուն, եւ լայնութիւն նորա ՛ի քառասուն կանգնոյ. յե՛լս զօրութեանց զօրավարաց զօրաց նորա, եւ ՛ի կարգս հրամանի հետեւակա՛ց նորա[3]:

1:4: Եւ արար զդրունս նորա անդրէն. եւ բարձրութիւն նորա կանգունք եւթանասուն, եւ լայնութիւն նորա ՚ի քառասուն կանգնոյ. յե՛լս զօրութեանց զօրավարաց զօրաց նորա, եւ ՚ի կարգս հրամանի հետեւակա՛ց նորա[5320]։
[5320] Այլք. Զդրունս նորա անդէն։
4 Նա էլի դարպասներ դրեց, որպէսզի իր հրամանով իր հզօր զօրքերը, զօրավարներն ու հետեւակները դուրս ելնեն: Այդ դարպասների բարձրութիւնը եօթանասուն կանգուն էր, լայնութիւնը՝ քառասուն կանգուն:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:41:4 а ворота, построенные им для выхода сильных войск его и для строев пехоты его, поднимались в высоту на семьдесят локтей, а в ширину имели сорок локтей:
1:4 καὶ και and; even ἐποίησεν ποιεω do; make τὰς ο the πύλας πυλη gate αὐτῆς αυτος he; him πύλας πυλη gate διεγειρομένας διεγειρω arouse; rouse εἰς εις into; for ὕψος υψος height; on high πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half ἑβδομήκοντα εβδομηκοντα seventy καὶ και and; even τὸ ο the πλάτος πλατος breadth αὐτῆς αυτος he; him πήχεις πηχυς forearm; foot and a half τεσσαράκοντα τεσσαρακοντα forty εἰς εις into; for ἐξόδους εξοδος exodus δυνάμεως δυναμις power; ability δυνατῶν δυνατος possible; able αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even διατάξεις διαταξις the πεζῶν πεζος he; him
1:4. et gloriabatur quasi potens in potentia exercitus sui et in gloria quadrigarum suarumAnd he gloried as a mighty one in the force of his army and in the glory of his chariots.
4. and made the gates thereof, even gates that were raised to the height of seventy cubits, and the breadth of them forty cubits, for the going forth of his mighty hosts, and the setting in array of his footmen:
1:4. And he glorified it, in its power, with the force of his army and with the glory of his chariots.
And he made the gates thereof, even gates that were raised to the height of seventy cubits, and the breadth of them was forty cubits, for the going forth of his mighty armies, and for the setting in array of his footmen:

1:4 а ворота, построенные им для выхода сильных войск его и для строев пехоты его, поднимались в высоту на семьдесят локтей, а в ширину имели сорок локтей:
1:4
καὶ και and; even
ἐποίησεν ποιεω do; make
τὰς ο the
πύλας πυλη gate
αὐτῆς αυτος he; him
πύλας πυλη gate
διεγειρομένας διεγειρω arouse; rouse
εἰς εις into; for
ὕψος υψος height; on high
πηχῶν πηχυς forearm; foot and a half
ἑβδομήκοντα εβδομηκοντα seventy
καὶ και and; even
τὸ ο the
πλάτος πλατος breadth
αὐτῆς αυτος he; him
πήχεις πηχυς forearm; foot and a half
τεσσαράκοντα τεσσαρακοντα forty
εἰς εις into; for
ἐξόδους εξοδος exodus
δυνάμεως δυναμις power; ability
δυνατῶν δυνατος possible; able
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
διατάξεις διαταξις the
πεζῶν πεζος he; him
1:4. et gloriabatur quasi potens in potentia exercitus sui et in gloria quadrigarum suarum
And he gloried as a mighty one in the force of his army and in the glory of his chariots.
4. and made the gates thereof, even gates that were raised to the height of seventy cubits, and the breadth of them forty cubits, for the going forth of his mighty hosts, and the setting in array of his footmen:
1:4. And he glorified it, in its power, with the force of his army and with the glory of his chariots.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
1:51:5: Եւ արա՛ր պատերազմ յաւուրսն յայնոսիկ Նաբուքոդոնոսոր արքայ ընդ արքային Արփաքսադայ ՚ի դաշտին մեծի, որ է ՚ի սահմանս Հռագաւայ[5321]։ [5321] Ոմանք. Որ ՚ի սահմանս Հռագուայ։
5 Այն օրերին Նաբուքոդոնոսոր արքան պատերազմ սկսեց Արփաքսադ արքայի դէմ մի մեծ դաշտում, որ Ռագաւի սահմանի մէջ է:
Եւ արա՛ր պատերազմ յաւուրսն յայնոսիկ Նաբուքոդոնոսոր արքայ ընդ արքային Արփաքսադայ ՛ի դաշտին մեծի, որ է ՛ի սահմանս Հռագաւայ[4]:

1:5: Եւ արա՛ր պատերազմ յաւուրսն յայնոսիկ Նաբուքոդոնոսոր արքայ ընդ արքային Արփաքսադայ ՚ի դաշտին մեծի, որ է ՚ի սահմանս Հռագաւայ[5321]։
[5321] Ոմանք. Որ ՚ի սահմանս Հռագուայ։
5 Այն օրերին Նաբուքոդոնոսոր արքան պատերազմ սկսեց Արփաքսադ արքայի դէմ մի մեծ դաշտում, որ Ռագաւի սահմանի մէջ է:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:51:5 в те дни царь Навуходоносор предпринял войну против царя Арфаксада на великой равнине, которая в пределах Рагава.
1:5 καὶ και and; even ἐποίησεν ποιεω do; make πόλεμον πολεμος battle ἐν εν in ταῖς ο the ἡμέραις ημερα day ἐκείναις εκεινος that ὁ ο the βασιλεὺς βασιλευς monarch; king Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ to; toward βασιλέα βασιλευς monarch; king Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath ἐν εν in τῷ ο the πεδίῳ πεδιον the μεγάλῳ μεγας great; loud τοῦτό ουτος this; he ἐστιν ειμι be πεδίον πεδιον in τοῖς ο the ὁρίοις οριον frontier Ραγαυ ραγαυ Reu
1:5. anno igitur duodecimo regni sui Nabuchodonosor rex Assyriorum qui regnabat in Nineven civitatem magnam pugnavit contra Arfaxat et obtinuit eumNow in the twelfth year of his reign, Nabuchodonosor king of the Assyrians, who reigned in Ninive the great city, fought against Arphaxad and overcame him,
5. even in those days king Nebuchadnezzar made war with king Arphaxad in the great plain: this plain is in the borders of Ragau.
1:5. Thereafter, in the twelfth year of his reign, Nebuchadnezzar, king of the Assyrians, who reigned in Nineveh the great city, fought against Arphaxad and prevailed over him:
Even in those days king Nabuchodonosor made war with king Arphaxad in the great plain, which is the plain in the borders of Ragau:

1:5 в те дни царь Навуходоносор предпринял войну против царя Арфаксада на великой равнине, которая в пределах Рагава.
1:5
καὶ και and; even
ἐποίησεν ποιεω do; make
πόλεμον πολεμος battle
ἐν εν in
ταῖς ο the
ἡμέραις ημερα day
ἐκείναις εκεινος that
ο the
βασιλεὺς βασιλευς monarch; king
Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ to; toward
βασιλέα βασιλευς monarch; king
Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath
ἐν εν in
τῷ ο the
πεδίῳ πεδιον the
μεγάλῳ μεγας great; loud
τοῦτό ουτος this; he
ἐστιν ειμι be
πεδίον πεδιον in
τοῖς ο the
ὁρίοις οριον frontier
Ραγαυ ραγαυ Reu
1:5. anno igitur duodecimo regni sui Nabuchodonosor rex Assyriorum qui regnabat in Nineven civitatem magnam pugnavit contra Arfaxat et obtinuit eum
Now in the twelfth year of his reign, Nabuchodonosor king of the Assyrians, who reigned in Ninive the great city, fought against Arphaxad and overcame him,
5. even in those days king Nebuchadnezzar made war with king Arphaxad in the great plain: this plain is in the borders of Ragau.
1:5. Thereafter, in the twelfth year of his reign, Nebuchadnezzar, king of the Assyrians, who reigned in Nineveh the great city, fought against Arphaxad and prevailed over him:
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
5. «В пределах Рагава» (15: ст.: «на горах Рагава» ) — греч. 'Ραγααί, или 'Ράγα, — ων — очень значительный и древний город Мидии в провинции Рагианской, в 10: днях пути от г. Екбатан (ср. Тов I:14: — «в Рагах Мидийских» ).
1:61:6: Եւ ժողովեցան գումարեցան առ նա բնակիչք լեռնակողմանն, եւ ամենայն որ բնակեալ էին զգետովն Եփրատայ, եւ զԴկղաթաւ, եւ զՀիւդասպ գետով, եւ զդաշտն Արիովքայ արքային Եղ՚իմացւոց. եւ ժողովեցան ազգք բազումք յոյժ պատերա՛զմ տալ ընդ որդիսն Քիղ՚ովթայ[5322]։ [5322] Ոմանք. Եւ զՀիւդիպասպ գե՛՛... ընդ որդիսն Թեղովթայ։
6 Նրա մօտ հաւաքուեցին լեռնակողմի բնակիչները եւ բոլոր նրանք, ովքեր բնակւում էին Եփրատ, Տիգրիս եւ Հիւդասպ գետերի շրջակայքում եւ ելիմացիների Արիոք արքայի դաշտում: Եւ շատ ժողովուրդներ հաւաքուեցին Քիլոթի որդիների դէմ պատերազմ տալու համար:
Եւ ժողովեցան գումարեցան առ նա բնակիչք լեռնակողմանն, եւ ամենայն որ բնակեալ էին զգետովն Եփրատայ, եւ զԴկղաթաւ, եւ զՀիւդասպ գետով, եւ զդաշտն Արիովքայ արքային Եղ՛իմացւոց. եւ ժողովեցան ազգք բազումք յոյժ պատերա՛զմ տալ ընդ որդիսն Քիղ՛ովթայ[5]:

1:6: Եւ ժողովեցան գումարեցան առ նա բնակիչք լեռնակողմանն, եւ ամենայն որ բնակեալ էին զգետովն Եփրատայ, եւ զԴկղաթաւ, եւ զՀիւդասպ գետով, եւ զդաշտն Արիովքայ արքային Եղ՚իմացւոց. եւ ժողովեցան ազգք բազումք յոյժ պատերա՛զմ տալ ընդ որդիսն Քիղ՚ովթայ[5322]։
[5322] Ոմանք. Եւ զՀիւդիպասպ գե՛՛... ընդ որդիսն Թեղովթայ։
6 Նրա մօտ հաւաքուեցին լեռնակողմի բնակիչները եւ բոլոր նրանք, ովքեր բնակւում էին Եփրատ, Տիգրիս եւ Հիւդասպ գետերի շրջակայքում եւ ելիմացիների Արիոք արքայի դաշտում: Եւ շատ ժողովուրդներ հաւաքուեցին Քիլոթի որդիների դէմ պատերազմ տալու համար:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:61:6 К нему собрались все живущие в нагорной стране, и все живущие при Евфрате, Тигре и Идасписе, и с равнины Ариох, царь Елимейский, и сошлись очень многие народы в ополчение сынов Хелеуда.
1:6 καὶ και and; even συνήντησαν συνανταω meet with πρὸς προς to; toward αὐτὸν αυτος he; him πάντες πας all; every οἱ ο the κατοικοῦντες κατοικεω settle τὴν ο the ὀρεινὴν ορεινος mountainous καὶ και and; even πάντες πας all; every οἱ ο the κατοικοῦντες κατοικεω settle τὸν ο the Εὐφράτην ευφρατης Euphratēs; Effratis καὶ και and; even τὸν ο the Τίγριν τιγρις and; even τὸν ο the Ὑδάσπην υδασπης and; even πεδία πεδιον monarch; king Ἐλυμαίων ελυμαιος and; even συνῆλθον συνερχομαι come with; come together ἔθνη εθνος nation; caste πολλὰ πολυς much; many εἰς εις into; for παράταξιν παραταξις son Χελεουδ χελεουδ Cheleoud; Kheleuth
1:6. in campo magno qui appellatur Ragau circa Eufraten et Tigrin et Hyadas in campo Erioch regis ElicorumIn the great plain which is called Ragua, about the Euphrates, and the Tigris, and the Jadason, in the plain of Erioch the king of the Elicians.
6. And there came to meet him all that dwelt in the hill country, and all that dwelt by Euphrates, and Tigris, and Hydaspes, and in the plain of Arioch the king of the Elymaeans; and many nations of the sons of Chelod assembled themselves to the battle.
1:6. in the great plain, which is called Ragae, near the Euphrates, and the Tigris, and the Hydaspes, at the encampment of Arioch, king of the Elymaeans.
And there came unto him all they that dwelt in the hill country, and all that dwelt by Euphrates, and Tigris and Hydaspes, and the plain of Arioch the king of the Elymeans, and very many nations of the sons of Chelod, assembled themselves to the battle:

1:6 К нему собрались все живущие в нагорной стране, и все живущие при Евфрате, Тигре и Идасписе, и с равнины Ариох, царь Елимейский, и сошлись очень многие народы в ополчение сынов Хелеуда.
1:6
καὶ και and; even
συνήντησαν συνανταω meet with
πρὸς προς to; toward
αὐτὸν αυτος he; him
πάντες πας all; every
οἱ ο the
κατοικοῦντες κατοικεω settle
τὴν ο the
ὀρεινὴν ορεινος mountainous
καὶ και and; even
πάντες πας all; every
οἱ ο the
κατοικοῦντες κατοικεω settle
τὸν ο the
Εὐφράτην ευφρατης Euphratēs; Effratis
καὶ και and; even
τὸν ο the
Τίγριν τιγρις and; even
τὸν ο the
Ὑδάσπην υδασπης and; even
πεδία πεδιον monarch; king
Ἐλυμαίων ελυμαιος and; even
συνῆλθον συνερχομαι come with; come together
ἔθνη εθνος nation; caste
πολλὰ πολυς much; many
εἰς εις into; for
παράταξιν παραταξις son
Χελεουδ χελεουδ Cheleoud; Kheleuth
1:6. in campo magno qui appellatur Ragau circa Eufraten et Tigrin et Hyadas in campo Erioch regis Elicorum
In the great plain which is called Ragua, about the Euphrates, and the Tigris, and the Jadason, in the plain of Erioch the king of the Elicians.
6. And there came to meet him all that dwelt in the hill country, and all that dwelt by Euphrates, and Tigris, and Hydaspes, and in the plain of Arioch the king of the Elymaeans; and many nations of the sons of Chelod assembled themselves to the battle.
1:6. in the great plain, which is called Ragae, near the Euphrates, and the Tigris, and the Hydaspes, at the encampment of Arioch, king of the Elymaeans.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
6. «Идаспис» (Вульгата имеет Iadason) — это, вероятно, Εύλαίος (ср. Arrian Arab. 7, 7. Plin. h. n. 6, 31; Дан VIII:2) — нынешний Absal или Desphul, по другим — Kuran, а может быть — Χοάσπης в Сузианской местности (ср. Страбон, 15, гл.3).

«Ариох» — имя, упоминаемое и у Моисея, Быт XIV:1: и 9: ст., а также у Даниила, II:14: ст.

«Царь Елимейский» — ‘Ελυμαίοι — обитатели персидской местности Елима.

«Сыны Хелеуда» (Χελεούδ; Vet. Lat. имеет helleuth, Сирский — напротив — Халдеев ). По догадке Евальда (Gesch d. V. Isz. III. 2: с. 543), здесь, вероятно, надо читать «дети крота» — прозвище, данное в насмешку древним сирийцам.

«В ополчение сынов Хелеуда» . Точнее и правильнее читать, вместе с Сирским: «в битву», или «для сражения с сынами Хелеуда».
1:71:7: Եւ առաքեաց Նաբուքոդոնոսոր արքայ Ասորւոց առ բնակի՛չս Պարսից, եւ առ բնակիչսն արեւմտեայց, զբնակիչսն Կիւլիկեցւոց եւ զԴամասկոսի եւ զԼիբանանու, եւ զամենայն բնակիչսն որ բնակեալ էին դէ՛մ յանդիման ծովեզերեայցն[5323]. [5323] Ոմանք. Դէմ յանդիման ծովեզերայսն։
7 Ասորեստանցիների Նաբուքոդոնոսոր արքան սուրհանդակներ ուղարկեց Պարսկաստանի բնակիչների եւ արեւմտեան կողմի բնակիչների մօտ, նաեւ՝ Կիլիկիայի, Դամասկոսի, Լիբանանի եւ բոլոր այն բնակիչների մօտ, որ բնակւում էին ծովեզերքի դէմյանդիման, նաեւ՝ նրանց մօտ,
Եւ առաքեաց Նաբուքոդոնոսոր արքայ Ասորւոց առ բնակի՛չս Պարսից, եւ առ բնակիչսն արեւմտեայց, զբնակիչսն Կիւլիկեցւոց եւ զԴամասկոսի եւ զԼիբանանու, եւ զամենայն բնակիչսն որ բնակեալ էին դէ՛մ յանդիման ծովեզերեայցն[6]:

1:7: Եւ առաքեաց Նաբուքոդոնոսոր արքայ Ասորւոց առ բնակի՛չս Պարսից, եւ առ բնակիչսն արեւմտեայց, զբնակիչսն Կիւլիկեցւոց եւ զԴամասկոսի եւ զԼիբանանու, եւ զամենայն բնակիչսն որ բնակեալ էին դէ՛մ յանդիման ծովեզերեայցն[5323].
[5323] Ոմանք. Դէմ յանդիման ծովեզերայսն։
7 Ասորեստանցիների Նաբուքոդոնոսոր արքան սուրհանդակներ ուղարկեց Պարսկաստանի բնակիչների եւ արեւմտեան կողմի բնակիչների մօտ, նաեւ՝ Կիլիկիայի, Դամասկոսի, Լիբանանի եւ բոլոր այն բնակիչների մօտ, որ բնակւում էին ծովեզերքի դէմյանդիման, նաեւ՝ նրանց մօտ,
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:71:7 И послал Навуходоносор, царь Ассирийский, ко всем живущим в Персии и ко всем живущим на западе, к живущим в Киликии и Дамаске, Ливане и Антиливане, и ко всем живущим на передней стороне приморья,
1:7 καὶ και and; even ἀπέστειλεν αποστελλω send off / away Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ monarch; king Ἀσσυρίων ασσυριος in; on πάντας πας all; every τοὺς ο the κατοικοῦντας κατοικεω settle τὴν ο the Περσίδα περσις Persis καὶ και and; even ἐπὶ επι in; on πάντας πας all; every τοὺς ο the κατοικοῦντας κατοικεω settle πρὸς προς to; toward δυσμαῖς δυσμη sunset; west τοὺς ο the κατοικοῦντας κατοικεω settle τὴν ο the Κιλικίαν κιλικια Kilikia καὶ και and; even Δαμασκὸν δαμασκος Damaskos; Thamaskos καὶ και and; even τὸν ο the Λίβανον λιβανος and; even Ἀντιλίβανον αντιλιβανος and; even πάντας πας all; every τοὺς ο the κατοικοῦντας κατοικεω settle κατὰ κατα down; by πρόσωπον προσωπον face; ahead of τῆς ο the παραλίας παραλιος coastal
1:7. tunc exaltatum est regnum Nabuchodonosor et cor eius elatum est et misit ad omnes qui habitabant in Cilicia et Damasco et LibanoThen was the kingdom of Nabuchodonosor exalted, and his heart was elevated: and he sent to all that dwelt in Cilicia and Damascus, and Libanus,
7. And Nebuchadnezzar king of the Assyrians sent unto all that dwelt in Persia, and to all that dwelt westward, to those that dwelt in Cilicia and Damascus and Libanus and Antilibanus, and to all that dwelt over against the sea coast,
1:7. Then the kingdom of Nebuchadnezzar was exalted, and his heart was elevated. And he sent to all who dwelt in Cilicia, and Damascus, and Lebanon,
Then Nabuchodonosor king of the Assyrians sent unto all that dwelt in Persia, and to all that dwelt westward, and to those that dwelt in Cilicia, and Damascus, and Libanus, and Antilibanus, and to all that dwelt upon the sea coast:

1:7 И послал Навуходоносор, царь Ассирийский, ко всем живущим в Персии и ко всем живущим на западе, к живущим в Киликии и Дамаске, Ливане и Антиливане, и ко всем живущим на передней стороне приморья,
1:7
καὶ και and; even
ἀπέστειλεν αποστελλω send off / away
Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ monarch; king
Ἀσσυρίων ασσυριος in; on
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
κατοικοῦντας κατοικεω settle
τὴν ο the
Περσίδα περσις Persis
καὶ και and; even
ἐπὶ επι in; on
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
κατοικοῦντας κατοικεω settle
πρὸς προς to; toward
δυσμαῖς δυσμη sunset; west
τοὺς ο the
κατοικοῦντας κατοικεω settle
τὴν ο the
Κιλικίαν κιλικια Kilikia
καὶ και and; even
Δαμασκὸν δαμασκος Damaskos; Thamaskos
καὶ και and; even
τὸν ο the
Λίβανον λιβανος and; even
Ἀντιλίβανον αντιλιβανος and; even
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
κατοικοῦντας κατοικεω settle
κατὰ κατα down; by
πρόσωπον προσωπον face; ahead of
τῆς ο the
παραλίας παραλιος coastal
1:7. tunc exaltatum est regnum Nabuchodonosor et cor eius elatum est et misit ad omnes qui habitabant in Cilicia et Damasco et Libano
Then was the kingdom of Nabuchodonosor exalted, and his heart was elevated: and he sent to all that dwelt in Cilicia and Damascus, and Libanus,
7. And Nebuchadnezzar king of the Assyrians sent unto all that dwelt in Persia, and to all that dwelt westward, to those that dwelt in Cilicia and Damascus and Libanus and Antilibanus, and to all that dwelt over against the sea coast,
1:7. Then the kingdom of Nebuchadnezzar was exalted, and his heart was elevated. And he sent to all who dwelt in Cilicia, and Damascus, and Lebanon,
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
7-10. Местности, перечисляемые здесь, все более или менее общеизвестны. Пояснений требуют лишь немногие. Βετάνη и Χελλούς — это еврейские: ??? и ???, упоминаемые у Нав XV:59, 58. — Κάδης — ???, ср. Нав XV:23.
1:81:8: եւ որք յազգէն Կարմեղ՚ացւոց են, եւ զԳաղաադ, եւ զվերին Գալիլեա, եւ զմեծ դաշտն Յեզրայէլ.
8 որ կարմելացիների ազգից էին, Գաղաադից, Վերին Գալիլիայից, Եզրայէլի մեծ դաշտից
եւ որք յազգէն Կարմեղ՛ացւոց են, եւ զԳաղաադ, եւ զվերին Գալիլեա, եւ զմեծ դաշտն Յեզրայէլ:

1:8: եւ որք յազգէն Կարմեղ՚ացւոց են, եւ զԳաղաադ, եւ զվերին Գալիլեա, եւ զմեծ դաշտն Յեզրայէլ.
8 որ կարմելացիների ազգից էին, Գաղաադից, Վերին Գալիլիայից, Եզրայէլի մեծ դաշտից
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:81:8 и между народами Кармила и Галаада и в верхней Галилее и на великой равнине Ездрилон,
1:8 καὶ και and; even τοὺς ο the ἐν εν in τοῖς ο the ἔθνεσι εθνος nation; caste τοῦ ο the Καρμήλου καρμηλος and; even Γαλααδ γαλααδ and; even τὴν ο the ἄνω ανω.1 upward; above Γαλιλαίαν γαλιλαια Galilaia; Galilea καὶ και and; even τὸ ο the μέγα μεγας great; loud πεδίον πεδιον Esdrēlōn; Ezthrilon
1:8. et ad gentes quae sunt in Carmelo et Cedar et inhabitantes Galileam in campo magno HesdraelonAnd to the nations that are in Carmelus, and Cedar, and to the inhabitants of Galilee in the great plain of Asdrelon,
8. and to those among the nations that were of Carmel and Gilead, and to the higher Galilee and the great plain of Esdraelon,
1:8. and to the nations that are in Carmel and Kedar, and to the inhabitants of Galilee, in the great plain of Esdrelon,
And to those among the nations that were of Carmel, and Galaad, and the higher Galilee, and the great plain of Esdrelom:

1:8 и между народами Кармила и Галаада и в верхней Галилее и на великой равнине Ездрилон,
1:8
καὶ και and; even
τοὺς ο the
ἐν εν in
τοῖς ο the
ἔθνεσι εθνος nation; caste
τοῦ ο the
Καρμήλου καρμηλος and; even
Γαλααδ γαλααδ and; even
τὴν ο the
ἄνω ανω.1 upward; above
Γαλιλαίαν γαλιλαια Galilaia; Galilea
καὶ και and; even
τὸ ο the
μέγα μεγας great; loud
πεδίον πεδιον Esdrēlōn; Ezthrilon
1:8. et ad gentes quae sunt in Carmelo et Cedar et inhabitantes Galileam in campo magno Hesdraelon
And to the nations that are in Carmelus, and Cedar, and to the inhabitants of Galilee in the great plain of Asdrelon,
8. and to those among the nations that were of Carmel and Gilead, and to the higher Galilee and the great plain of Esdraelon,
1:8. and to the nations that are in Carmel and Kedar, and to the inhabitants of Galilee, in the great plain of Esdrelon,
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
1:91:9: եւ զամենայն Շամրին, եւ որ ՚ի քաղաքս նորա էին. եւ յա՛յնկոյս Յորդանան գետոյ մինչեւ յԵրուսաղէմ. եւ ՚ի Բետանն, եւ ՚ի Քեղ՚ուս, եւ ՚ի Կադէս. եւ ՚ի գետոյն Եգիպտացւոց, եւ ՚ի Տափնաս, եւ զՌամեսսէն.
9 եւ բովանդակ Սամարիայից, նաեւ նրանց մօտ, որ Սամարիայի քաղաքներում էին եւ Յորդանան գետի միւս կողմը, մինչեւ Երուսաղէմ եւ Բետան, մինչեւ Քելուս եւ Կադէս, եգիպտացիների գետը, Տափնաս եւ Ռամեսսէ,
եւ զամենայն Շամրին, եւ որ ՛ի քաղաքս նորա էին. եւ յա՛յնկոյս Յորդանան գետոյ մինչեւ յԵրուսաղէմ. եւ ՛ի Բետանն, եւ ՛ի Քեղ՛ուս, եւ ՛ի Կադէս. եւ ՛ի գետոյն Եգիպտացւոց, եւ ՛ի Տափնաս, եւ զՌամեսսէն:

1:9: եւ զամենայն Շամրին, եւ որ ՚ի քաղաքս նորա էին. եւ յա՛յնկոյս Յորդանան գետոյ մինչեւ յԵրուսաղէմ. եւ ՚ի Բետանն, եւ ՚ի Քեղ՚ուս, եւ ՚ի Կադէս. եւ ՚ի գետոյն Եգիպտացւոց, եւ ՚ի Տափնաս, եւ զՌամեսսէն.
9 եւ բովանդակ Սամարիայից, նաեւ նրանց մօտ, որ Սամարիայի քաղաքներում էին եւ Յորդանան գետի միւս կողմը, մինչեւ Երուսաղէմ եւ Բետան, մինչեւ Քելուս եւ Կադէս, եգիպտացիների գետը, Տափնաս եւ Ռամեսսէ,
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:91:9 и ко всем живущим в Самарии и городах ее, и за Иорданом до Иерусалима, и Ветани и Хела, и Кадиса и реки Египетской, и Тафны и Рамессы, и во всей земле Гесемской
1:9 καὶ και and; even πάντας πας all; every τοὺς ο the ἐν εν in Σαμαρείᾳ σαμαρεια Samareia; Samaria καὶ και and; even ταῖς ο the πόλεσιν πολις city αὐτῆς αυτος he; him καὶ και and; even πέραν περαν on the other side τοῦ ο the Ιορδάνου ιορδανης Iordanēs; Iorthanis ἕως εως till; until Ιερουσαλημ ιερουσαλημ Jerusalem καὶ και and; even Βατανη βατανη and; even Χελους χελους and; even Καδης καδης and; even τοῦ ο the ποταμοῦ ποταμος river Αἰγύπτου αιγυπτος Aigyptos; Eyiptos καὶ και and; even Ταφνας ταφνας and; even Ραμεσση ραμεσση and; even πᾶσαν πας all; every γῆν γη earth; land Γεσεμ γεσεμ Gesem; Yesem
1:9. et ad omnes qui erant in Samaria et trans flumen Iordanem usque Hierusalem et omnem terram Iesse quousque perveniatur ad montes AethiopiaeAnd to all that were in Samaria, and beyond the river Jordan even to Jerusalem, and all the land of Jesse till you come to the borders of Ethiopia.
9. and to all that were in Samaria and the cities thereof, and beyond Jordan unto Jerusalem, and Betane, and Chellus, and Kadesh, and the river of Egypt, and Tahpanhes, and Rameses, and all the land of Goshen,
1:9. and to all who were in Samaria and across the river Jordan, even to Jerusalem and to all the land of Jesse, until one passes through to the borders of Ethiopia.
And to all that were in Samaria and the cities thereof, and beyond Jordan unto Jerusalem, and Betane, and Chelus, and Kades, and the river of Egypt, and Taphnes, and Ramesse, and all the land of Gesem:

1:9 и ко всем живущим в Самарии и городах ее, и за Иорданом до Иерусалима, и Ветани и Хела, и Кадиса и реки Египетской, и Тафны и Рамессы, и во всей земле Гесемской
1:9
καὶ και and; even
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
ἐν εν in
Σαμαρείᾳ σαμαρεια Samareia; Samaria
καὶ και and; even
ταῖς ο the
πόλεσιν πολις city
αὐτῆς αυτος he; him
καὶ και and; even
πέραν περαν on the other side
τοῦ ο the
Ιορδάνου ιορδανης Iordanēs; Iorthanis
ἕως εως till; until
Ιερουσαλημ ιερουσαλημ Jerusalem
καὶ και and; even
Βατανη βατανη and; even
Χελους χελους and; even
Καδης καδης and; even
τοῦ ο the
ποταμοῦ ποταμος river
Αἰγύπτου αιγυπτος Aigyptos; Eyiptos
καὶ και and; even
Ταφνας ταφνας and; even
Ραμεσση ραμεσση and; even
πᾶσαν πας all; every
γῆν γη earth; land
Γεσεμ γεσεμ Gesem; Yesem
1:9. et ad omnes qui erant in Samaria et trans flumen Iordanem usque Hierusalem et omnem terram Iesse quousque perveniatur ad montes Aethiopiae
And to all that were in Samaria, and beyond the river Jordan even to Jerusalem, and all the land of Jesse till you come to the borders of Ethiopia.
9. and to all that were in Samaria and the cities thereof, and beyond Jordan unto Jerusalem, and Betane, and Chellus, and Kadesh, and the river of Egypt, and Tahpanhes, and Rameses, and all the land of Goshen,
1:9. and to all who were in Samaria and across the river Jordan, even to Jerusalem and to all the land of Jesse, until one passes through to the borders of Ethiopia.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
1:101:10: եւ զամենայն երկիրն Գերսեմ, մինչեւ ՚ի գալ ՚ի Մեմփա. եւ ՚ի Տանեա, եւ զամենայն բնակիչս Եգիպտացւոց, մինչեւ ՚ի սահմանս Եթւովպացւոց[5324]։ [5324] Ոմանք. ՚Ի գալ Մեմփայ։
10 մինչեւ Գեսեմի ամբողջ երկիրը, մինչեւ Վերին Մեմփիս եւ Տանիս, նաեւ՝ Եգիպտոսի բոլոր բնակիչների մօտ, մինչեւ եթովպացիների սահմանը:
եւ զամենայն երկիրն Գերսեմ, մինչեւ ՛ի գալ ՛ի Մեմփա. եւ ՛ի Տանեա, եւ զամենայն բնակիչս Եգիպտացւոց, մինչեւ ՛ի սահմանս Եթւովպացւոց[7]:

1:10: եւ զամենայն երկիրն Գերսեմ, մինչեւ ՚ի գալ ՚ի Մեմփա. եւ ՚ի Տանեա, եւ զամենայն բնակիչս Եգիպտացւոց, մինչեւ ՚ի սահմանս Եթւովպացւոց[5324]։
[5324] Ոմանք. ՚Ի գալ Մեմփայ։
10 մինչեւ Գեսեմի ամբողջ երկիրը, մինչեւ Վերին Մեմփիս եւ Տանիս, նաեւ՝ Եգիպտոսի բոլոր բնակիչների մօտ, մինչեւ եթովպացիների սահմանը:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:101:10 до входа в верхний Танис и Мемфис, и ко всем живущим в Египте до входа в пределы Ефиопии.
1:10 ἕως εως till; until τοῦ ο the ἐλθεῖν ερχομαι come; go ἐπάνω επανω upon; above Τάνεως τανις and; even Μέμφεως μεμφις and; even πάντας πας all; every τοὺς ο the κατοικοῦντας κατοικεω settle τὴν ο the Αἴγυπτον αιγυπτος Aigyptos; Eyiptos ἕως εως till; until τοῦ ο the ἐλθεῖν ερχομαι come; go ἐπὶ επι in; on τὰ ο the ὅρια οριον frontier τῆς ο the Αἰθιοπίας αιθιοπια Aithiopia; Ethiopia
1:10. ad hos omnes misit nuntios Nabuchodonosor rex AssyriorumTo all these Nabuchodonosor king of the Assyrians, sent messengers:
10. until thou comest above Tanis and Memphis, and to all that dwelt in Egypt, until thou comest to the borders of Ethiopia.
1:10. To all these, Nebuchadnezzar, king of the Assyrians, sent messengers:
Until ye come beyond Tanis and Memphis, and to all the inhabitants of Egypt, until ye come to the borders of Ethiopia:

1:10 до входа в верхний Танис и Мемфис, и ко всем живущим в Египте до входа в пределы Ефиопии.
1:10
ἕως εως till; until
τοῦ ο the
ἐλθεῖν ερχομαι come; go
ἐπάνω επανω upon; above
Τάνεως τανις and; even
Μέμφεως μεμφις and; even
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
κατοικοῦντας κατοικεω settle
τὴν ο the
Αἴγυπτον αιγυπτος Aigyptos; Eyiptos
ἕως εως till; until
τοῦ ο the
ἐλθεῖν ερχομαι come; go
ἐπὶ επι in; on
τὰ ο the
ὅρια οριον frontier
τῆς ο the
Αἰθιοπίας αιθιοπια Aithiopia; Ethiopia
1:10. ad hos omnes misit nuntios Nabuchodonosor rex Assyriorum
To all these Nabuchodonosor king of the Assyrians, sent messengers:
10. until thou comest above Tanis and Memphis, and to all that dwelt in Egypt, until thou comest to the borders of Ethiopia.
1:10. To all these, Nebuchadnezzar, king of the Assyrians, sent messengers:
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
1:111:11: Եւ ստահակեալ ապա՛խտ արարին զբանսն Նաբուքոդոնոսորայ արքային Ասորեստանեայց, ամենայն բնակիչք երկրին. եւ ո՛չ հաւանեցան ընդ նմա՛ երթալ ՚ի պատերազմ. քանզի ո՛չ երկեան ՚ի նմանէ. եւ էին առաջի նոցա հրեշտակք վատթարեալք եւ անարգեալք յոյժ[5325]։ [5325] Այլք. Հրեշտակքն վատթ՛՛։
11 Երկրի բոլոր բնակիչները ապստամբելով արհամարհեցին ասորեստանցիների Նաբուքոդոնոսոր արքայի խօսքերը եւ չյօժարեցին նրա հետ պատերազմի գնալ, որովհետեւ չվախեցան նրանից, եւ նրա սուրհանդակները նրանց առջեւ արհամարհուեցին ու խիստ անարգուեցին:
Եւ ստահակեալ ապա՛խտ արարին զբանսն Նաբուքոդոնոսորայ արքային Ասորեստանեայց, ամենայն բնակիչք երկրին. եւ ո՛չ հաւանեցան ընդ նմա՛ երթալ ՛ի պատերազմ. քանզի ո՛չ երկեան ՛ի նմանէ. եւ էին առաջի նոցա հրեշտակք վատթարեալք եւ անարգեալք յոյժ[8]:

1:11: Եւ ստահակեալ ապա՛խտ արարին զբանսն Նաբուքոդոնոսորայ արքային Ասորեստանեայց, ամենայն բնակիչք երկրին. եւ ո՛չ հաւանեցան ընդ նմա՛ երթալ ՚ի պատերազմ. քանզի ո՛չ երկեան ՚ի նմանէ. եւ էին առաջի նոցա հրեշտակք վատթարեալք եւ անարգեալք յոյժ[5325]։
[5325] Այլք. Հրեշտակքն վատթ՛՛։
11 Երկրի բոլոր բնակիչները ապստամբելով արհամարհեցին ասորեստանցիների Նաբուքոդոնոսոր արքայի խօսքերը եւ չյօժարեցին նրա հետ պատերազմի գնալ, որովհետեւ չվախեցան նրանից, եւ նրա սուրհանդակները նրանց առջեւ արհամարհուեցին ու խիստ անարգուեցին:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:111:11 Но все обитавшие во всей этой земле презрели слово Ассирийского царя Навуходоносора и не собрались к нему на войну, потому что они не боялись его, но он был для них как один из них: они отослали от себя его послов ни с чем, в бесчестии.
1:11 καὶ και and; even ἐφαύλισαν φαυλιζω all; every οἱ ο the κατοικοῦντες κατοικεω settle πᾶσαν πας all; every τὴν ο the γῆν γη earth; land τὸ ο the ῥῆμα ρημα statement; phrase Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ monarch; king Ἀσσυρίων ασσυριος and; even οὐ ου not συνῆλθον συνερχομαι come with; come together αὐτῷ αυτος he; him εἰς εις into; for τὸν ο the πόλεμον πολεμος battle ὅτι οτι since; that οὐκ ου not ἐφοβήθησαν φοβεω afraid; fear αὐτόν αυτος he; him ἀλλ᾿ αλλα but ἦν ειμι be ἐναντίον εναντιον next to; before αὐτῶν αυτος he; him ὡς ως.1 as; how ἀνὴρ ανηρ man; husband εἷς εις.1 one; unit καὶ και and; even ἀνέστρεψαν αναστρεφω overturn; turn up / back τοὺς ο the ἀγγέλους αγγελος messenger αὐτοῦ αυτος he; him κενοὺς κενος hollow; empty ἐν εν in ἀτιμίᾳ ατιμια dishonor προσώπου προσωπον face; ahead of αὐτῶν αυτος he; him
1:11. qui omnes uno animo contradixerunt et remiserunt eos vacuos ac sine honore abieceruntBut they all with one mind refused, and sent them back empty, and rejected them without honour.
11. And all they that dwelt in all the land made light of the commandment of Nebuchadnezzar king of the Assyrians, and went not with him to the war; for they were not afraid of him, but he was before them as one man; and they turned away his messengers from their presence without effect, and with disgrace.
1:11. whom they all with one mind contradicted, and they sent them back empty, and they rejected them without honor.
But all the inhabitants of the land made light of the commandment of Nabuchodonosor king of the Assyrians, neither went they with him to the battle; for they were not afraid of him: yea, he was before them as one man, and they sent away his ambassadors from them without effect, and with disgrace:

1:11 Но все обитавшие во всей этой земле презрели слово Ассирийского царя Навуходоносора и не собрались к нему на войну, потому что они не боялись его, но он был для них как один из них: они отослали от себя его послов ни с чем, в бесчестии.
1:11
καὶ και and; even
ἐφαύλισαν φαυλιζω all; every
οἱ ο the
κατοικοῦντες κατοικεω settle
πᾶσαν πας all; every
τὴν ο the
γῆν γη earth; land
τὸ ο the
ῥῆμα ρημα statement; phrase
Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ monarch; king
Ἀσσυρίων ασσυριος and; even
οὐ ου not
συνῆλθον συνερχομαι come with; come together
αὐτῷ αυτος he; him
εἰς εις into; for
τὸν ο the
πόλεμον πολεμος battle
ὅτι οτι since; that
οὐκ ου not
ἐφοβήθησαν φοβεω afraid; fear
αὐτόν αυτος he; him
ἀλλ᾿ αλλα but
ἦν ειμι be
ἐναντίον εναντιον next to; before
αὐτῶν αυτος he; him
ὡς ως.1 as; how
ἀνὴρ ανηρ man; husband
εἷς εις.1 one; unit
καὶ και and; even
ἀνέστρεψαν αναστρεφω overturn; turn up / back
τοὺς ο the
ἀγγέλους αγγελος messenger
αὐτοῦ αυτος he; him
κενοὺς κενος hollow; empty
ἐν εν in
ἀτιμίᾳ ατιμια dishonor
προσώπου προσωπον face; ahead of
αὐτῶν αυτος he; him
1:11. qui omnes uno animo contradixerunt et remiserunt eos vacuos ac sine honore abiecerunt
But they all with one mind refused, and sent them back empty, and rejected them without honour.
11. And all they that dwelt in all the land made light of the commandment of Nebuchadnezzar king of the Assyrians, and went not with him to the war; for they were not afraid of him, but he was before them as one man; and they turned away his messengers from their presence without effect, and with disgrace.
1:11. whom they all with one mind contradicted, and they sent them back empty, and they rejected them without honor.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
11-12. В предшествующем 7: стихе говорится неопределенно, что Навуходоносор «послал» ко всем, живущим в Персии и других перечисляемых далее странах. Зачем послал? — это определение узнаем из 11: стиха. Он посылал звать их с собою на войну против Арфаксада. Но они все отказались. Любопытное объяснение этого отказа приводит Библия: отказались потому, что не боялись его (Навуходоносора). В древних международных отношениях так еще мало, по-видимому, имели значения нравственные принципы и обязательства. Сила являлась главным и единственным вершителем и регулятором судеб и отношений народов: кого боялись, кто умел внушить страх, тому покорялись и перед тем заискивали. Примеров героического положения души одним народом за другого содружественного видим в древней истории мало.

«Пределы двух морей» (12: ст.) — здесь имеются ввиду два главных рукава р. Нила (Astaboras и Astapus), называемые у арабов — белое и голубое море.
1:121:12: Եւ բարկացաւ Նաբուքոդոնոսոր ՚ի վերայ երկրին յոյժ. եւ երդուաւ յի՛ւր թագաւորութիւնն եւ յաթոռն իւր եթէ՝ Խնդրեցի՛ց ես, ասէ, վրէժ ՚ի լերանց անտի, Կիւլիկեցւոց, եւ Դամասկացւոց, եւ Ասորւոց, սպառե՛լ զամենեսին սրով իմով, զբնակիչսն Մովաբու, եւ զորդիսն Ամոնայ. եւ զամենայն զՀրէաստան, եւ զամենայն Եգիպտացիս, մինչեւ ՚ի սահմանս երկուց ծովուցն։
12 Նաբուքոդոնոսորը սաստիկ բարկացաւ երկրի վրայ եւ այսպէս երդուեց իր թագաւորութեան ու իր աթոռի վրայ. «Ես վրէժ պիտի առնեմ, - ասում է, - կիլիկեցիների լեռներից, դամասկացիներից եւ ասորեստանցիներից ու իմ սրով պիտի ոչնչացնեմ Մովաբի բնակիչներին, ամոնացիներին, ամբողջ Հրէաստանը, բոլոր եգիպտացիներին մինչեւ երկու ծովերի սահմանները»:
Եւ բարկացաւ Նաբուքոդոնոսոր ՛ի վերայ երկրին յոյժ. եւ երդուաւ յի՛ւր թագաւորութիւնն եւ յաթոռն իւր եթէ` Խնդրեցի՛ց ես, ասէ, վրէժ ՛ի լերանց անտի, Կիւլիկեցւոց, եւ Դամասկացւոց, եւ Ասորւոց, սպառե՛լ զամենեսին սրով իմով, զբնակիչսն Մովաբու, եւ զորդիսն Ամոնայ. եւ զամենայն զՀրէաստան, եւ զամենայն Եգիպտացիս, մինչեւ ՛ի սահմանս երկուց ծովուցն:

1:12: Եւ բարկացաւ Նաբուքոդոնոսոր ՚ի վերայ երկրին յոյժ. եւ երդուաւ յի՛ւր թագաւորութիւնն եւ յաթոռն իւր եթէ՝ Խնդրեցի՛ց ես, ասէ, վրէժ ՚ի լերանց անտի, Կիւլիկեցւոց, եւ Դամասկացւոց, եւ Ասորւոց, սպառե՛լ զամենեսին սրով իմով, զբնակիչսն Մովաբու, եւ զորդիսն Ամոնայ. եւ զամենայն զՀրէաստան, եւ զամենայն Եգիպտացիս, մինչեւ ՚ի սահմանս երկուց ծովուցն։
12 Նաբուքոդոնոսորը սաստիկ բարկացաւ երկրի վրայ եւ այսպէս երդուեց իր թագաւորութեան ու իր աթոռի վրայ. «Ես վրէժ պիտի առնեմ, - ասում է, - կիլիկեցիների լեռներից, դամասկացիներից եւ ասորեստանցիներից ու իմ սրով պիտի ոչնչացնեմ Մովաբի բնակիչներին, ամոնացիներին, ամբողջ Հրէաստանը, բոլոր եգիպտացիներին մինչեւ երկու ծովերի սահմանները»:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:121:12 Навуходоносор весьма разгневался на всю эту землю и поклялся престолом и царством своим отмстить всем пределам Киликии, Дамаска и Сирии, и мечом своим умертвить всех, живущих в земле Моава, и сынов Аммона и всю Иудею, и всех, обитающих в Египте до входа в пределы двух морей.
1:12 καὶ και and; even ἐθυμώθη θυμοω provoke; be / get angry Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ in; on πᾶσαν πας all; every τὴν ο the γῆν γη earth; land ταύτην ουτος this; he σφόδρα σφοδρα vehemently; tremendously καὶ και and; even ὤμοσε ομνυω swear κατὰ κατα down; by τοῦ ο the θρόνου θρονος throne καὶ και and; even τῆς ο the βασιλείας βασιλεια realm; kingdom αὐτοῦ αυτος he; him εἰ ει if; whether μὴν μην surely; certainly ἐκδικήσειν εκδικεω vindicate; avenge πάντα πας all; every τὰ ο the ὅρια οριον frontier τῆς ο the Κιλικίας κιλικια Kilikia καὶ και and; even Δαμασκηνῆς δαμασκηνος Damaskēnos; Thamaskinos καὶ και and; even Συρίας συρια Syria; Siria ἀνελεῖν αναιρεω eliminate; take up τῇ ο the ῥομφαίᾳ ρομφαια broadsword αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even πάντας πας all; every τοὺς ο the κατοικοῦντας κατοικεω settle ἐν εν in γῇ γη earth; land Μωαβ μωαβ and; even τοὺς ο the υἱοὺς υιος son Αμμων αμμων and; even πᾶσαν πας all; every τὴν ο the Ιουδαίαν ιουδαια Ioudaia; Iuthea καὶ και and; even πάντας πας all; every τοὺς ο the ἐν εν in Αἰγύπτῳ αιγυπτος Aigyptos; Eyiptos ἕως εως till; until τοῦ ο the ἐλθεῖν ερχομαι come; go ἐπὶ επι in; on τὰ ο the ὅρια οριον frontier τῶν ο the δύο δυο two θαλασσῶν θαλασσα sea
1:12. tunc indignatus est Nabuchodonosor rex ad omnem terram illam et iuravit per regnum et thronum suum quod defenderet se de omnibus regionibus hisThen king Nabuchodonosor being angry against all that land, swore by his throne and kingdom that he would revenge himself of all those countries.
12. And Nebuchadnezzar was exceeding wroth with all this land, and he sware by his throne and kingdom, that he would surely be avenged upon all the coasts of Cilicia and Damascus and Syria, that he would slay with his sword all the inhabitants of the land of Moab, and the children of Ammon, and all Judaea, and all that were in Egypt, until thou comest to the borders of the two seas.
1:12. Then king Nebuchadnezzar, being indignant against all that land, swore by his throne and his kingdom that he would defend himself against all those regions.
Therefore Nabuchodonosor was very angry with all this country, and sware by his throne and kingdom, that he would surely be avenged upon all those coasts of Cilicia, and Damascus, and Syria, and that he would slay with the sword all the inhabitants of the land of Moab, and the children of Ammon, and all Judea, and all that were in Egypt, till ye come to the borders of the two seas:

1:12 Навуходоносор весьма разгневался на всю эту землю и поклялся престолом и царством своим отмстить всем пределам Киликии, Дамаска и Сирии, и мечом своим умертвить всех, живущих в земле Моава, и сынов Аммона и всю Иудею, и всех, обитающих в Египте до входа в пределы двух морей.
1:12
καὶ και and; even
ἐθυμώθη θυμοω provoke; be / get angry
Ναβουχοδονοσορ ναβουχοδονοσορ in; on
πᾶσαν πας all; every
τὴν ο the
γῆν γη earth; land
ταύτην ουτος this; he
σφόδρα σφοδρα vehemently; tremendously
καὶ και and; even
ὤμοσε ομνυω swear
κατὰ κατα down; by
τοῦ ο the
θρόνου θρονος throne
καὶ και and; even
τῆς ο the
βασιλείας βασιλεια realm; kingdom
αὐτοῦ αυτος he; him
εἰ ει if; whether
μὴν μην surely; certainly
ἐκδικήσειν εκδικεω vindicate; avenge
πάντα πας all; every
τὰ ο the
ὅρια οριον frontier
τῆς ο the
Κιλικίας κιλικια Kilikia
καὶ και and; even
Δαμασκηνῆς δαμασκηνος Damaskēnos; Thamaskinos
καὶ και and; even
Συρίας συρια Syria; Siria
ἀνελεῖν αναιρεω eliminate; take up
τῇ ο the
ῥομφαίᾳ ρομφαια broadsword
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
κατοικοῦντας κατοικεω settle
ἐν εν in
γῇ γη earth; land
Μωαβ μωαβ and; even
τοὺς ο the
υἱοὺς υιος son
Αμμων αμμων and; even
πᾶσαν πας all; every
τὴν ο the
Ιουδαίαν ιουδαια Ioudaia; Iuthea
καὶ και and; even
πάντας πας all; every
τοὺς ο the
ἐν εν in
Αἰγύπτῳ αιγυπτος Aigyptos; Eyiptos
ἕως εως till; until
τοῦ ο the
ἐλθεῖν ερχομαι come; go
ἐπὶ επι in; on
τὰ ο the
ὅρια οριον frontier
τῶν ο the
δύο δυο two
θαλασσῶν θαλασσα sea
1:12. tunc indignatus est Nabuchodonosor rex ad omnem terram illam et iuravit per regnum et thronum suum quod defenderet se de omnibus regionibus his
Then king Nabuchodonosor being angry against all that land, swore by his throne and kingdom that he would revenge himself of all those countries.
12. And Nebuchadnezzar was exceeding wroth with all this land, and he sware by his throne and kingdom, that he would surely be avenged upon all the coasts of Cilicia and Damascus and Syria, that he would slay with his sword all the inhabitants of the land of Moab, and the children of Ammon, and all Judaea, and all that were in Egypt, until thou comest to the borders of the two seas.
1:12. Then king Nebuchadnezzar, being indignant against all that land, swore by his throne and his kingdom that he would defend himself against all those regions.
ru▾ LXX-gloss▾ vulgate▾ erva_1895▾ catholic_pdv▾
1:131:13: Եւ պատրաստեցաւ եւ ճակատեցաւ ամենայն զօրութեամբ իւրով ՚ի վերայ Արփաքսադայ արքայի, յամի եւթն եւ տասներերդի. եւ զօրացաւ ՚ի պատերազմին իւրում, եւ դարձո՛յց առ իւր զամենայն զօրութիւնս Արփաքսադայ, եւ զամենայն երիվարս նոցա, եւ զամենայն զէնս եւ զկառս նոցա[5326]. [5326] Ոմանք. Յամի հնգետասներորդի... եւ զկառս նորա։
13 Եւ տասնեօթներորդ տարում նա պատրաստուեց եւ իր բովանդակ զօրութեամբ յարձակուեց Արփաքսադ արքայի վրայ, ուժեղացաւ իր պատերազմի մէջ եւ վերցրեց Արփաքսադի ամբողջ ռազմական ուժը՝ նրա բոլոր երիվարները, բոլոր զէնքերը, նրա կառքերը,
Եւ պատրաստեցաւ եւ ճակատեցաւ ամենայն զօրութեամբ իւրով ՛ի վերայ Արփաքսադայ արքայի, յամի եւթն եւ տասներորդի. եւ զօրացաւ ՛ի պատերազմին իւրում, եւ դարձո՛յց առ իւր զամենայն զօրութիւնս Արփաքսադայ, եւ զամենայն երիվարս նոցա, եւ զամենայն զէնս եւ զկառս նոցա[9]:

1:13: Եւ պատրաստեցաւ եւ ճակատեցաւ ամենայն զօրութեամբ իւրով ՚ի վերայ Արփաքսադայ արքայի, յամի եւթն եւ տասներերդի. եւ զօրացաւ ՚ի պատերազմին իւրում, եւ դարձո՛յց առ իւր զամենայն զօրութիւնս Արփաքսադայ, եւ զամենայն երիվարս նոցա, եւ զամենայն զէնս եւ զկառս նոցա[5326].
[5326] Ոմանք. Յամի հնգետասներորդի... եւ զկառս նորա։
13 Եւ տասնեօթներորդ տարում նա պատրաստուեց եւ իր բովանդակ զօրութեամբ յարձակուեց Արփաքսադ արքայի վրայ, ուժեղացաւ իր պատերազմի մէջ եւ վերցրեց Արփաքսադի ամբողջ ռազմական ուժը՝ նրա բոլոր երիվարները, բոլոր զէնքերը, նրա կառքերը,
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:131:13 И в семнадцатый год он ополчился со своим войском против царя Арфаксада и одолел его в сражении и обратил в бегство все войско Арфаксада, всю конницу его и все колесницы его,
1:13 καὶ και and; even παρετάξατο παρατασσω in τῇ ο the δυνάμει δυναμις power; ability αὐτοῦ αυτος he; him πρὸς προς to; toward Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath βασιλέα βασιλευς monarch; king ἐν εν in τῷ ο the ἔτει ετος year τῷ ο the ἑπτακαιδεκάτῳ επτακαιδεκατος and; even ἐκραταιώθη κραταιοω have dominion ἐν εν in τῷ ο the πολέμῳ πολεμος battle αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even ἀνέστρεψεν αναστρεφω overturn; turn up / back πᾶσαν πας all; every τὴν ο the δύναμιν δυναμις power; ability Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath καὶ και and; even πᾶσαν πας all; every τὴν ο the ἵππον ιππος horse αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even πάντα πας all; every τὰ ο the ἅρματα αρμα chariot αὐτοῦ αυτος he; him
13. And he set the battle in array with his host against king Arphaxad in the seventeenth year; and he prevailed in his battle, and turned to flight all the host of Arphaxad, and all his horse, and all his chariots;
Then he marched in battle array with his power against king Arphaxad in the seventeenth year, and he prevailed in his battle: for he overthrew all the power of Arphaxad, and all his horsemen, and all his chariots:

1:13 И в семнадцатый год он ополчился со своим войском против царя Арфаксада и одолел его в сражении и обратил в бегство все войско Арфаксада, всю конницу его и все колесницы его,
1:13
καὶ και and; even
παρετάξατο παρατασσω in
τῇ ο the
δυνάμει δυναμις power; ability
αὐτοῦ αυτος he; him
πρὸς προς to; toward
Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath
βασιλέα βασιλευς monarch; king
ἐν εν in
τῷ ο the
ἔτει ετος year
τῷ ο the
ἑπτακαιδεκάτῳ επτακαιδεκατος and; even
ἐκραταιώθη κραταιοω have dominion
ἐν εν in
τῷ ο the
πολέμῳ πολεμος battle
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
ἀνέστρεψεν αναστρεφω overturn; turn up / back
πᾶσαν πας all; every
τὴν ο the
δύναμιν δυναμις power; ability
Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath
καὶ και and; even
πᾶσαν πας all; every
τὴν ο the
ἵππον ιππος horse
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
πάντα πας all; every
τὰ ο the
ἅρματα αρμα chariot
αὐτοῦ αυτος he; him
13. And he set the battle in array with his host against king Arphaxad in the seventeenth year; and he prevailed in his battle, and turned to flight all the host of Arphaxad, and all his horse, and all his chariots;
ru▾ LXX-gloss▾ erva_1895▾
tb▾ all ▾
А. П. Лопухин: Tолковая Библия или комментарий на все книги Св.Писания Ветхого и Нового Заветов - 1903-1914
13-16. Приготовления к войне с Арфаксадом, начатые в 12-й или 13-й год царствования Навуходоносора, заняли несколько лет; значительная часть этого времени отнята была посольствами к обитателям запада, давшими столь безуспешные результаты. Это, однако, не охладило намерений Навуходоносора, и он в 17-й год царствования расправился с Арфаксадом собственными силами. Надо полагать, что Навуходоносор даже и не имел вовсе нужды обращаться для борьбы с Арфаксадом к содействию западных обитателей, и посольство его к ним имело в виду не смиренную просьбу о помощи, а то же высокомерное и с сознанием своей силы приглашение — покориться и какими-нибудь демонстрациями не мешать задуманному им делу. Последняя цель посольствами была, как видно, все-таки достигнута, по крайней мере, настолько, что отказавшихся от союза с Навуходоносором не видим и на стороне Арфаксада, предоставленного в борьбе со врагом так же своим собственным силам. Перевес в силах был, несомненно, на стороне Навуходоносора, около которого все же сгруппировались «очень многие народы» (6: ст.), составившие «весьма многие множества ратных мужей» (16: ст.).
1:141:14: եւ տիրեաց ՚ի վերայ քաղաքաց նորա։ Եւ չոգաւ մինչեւ յԵկբատանս, եւ կալաւ զաշտարակս նորա. եւ քանդէր եւ աւա՛ր հարկանէր զհրապարակս նորա. եւ զզա՛րդ նորա դնէր ՚ի նախատինս նորուն։
14 տիրեց նրա քաղաքներին, հասաւ մինչեւ Եկբատան, գրաւեց նրա աշտարակները, քանդեց ու աւերեց նրա հրապարակները եւ նրա գեղեցկութիւնը նախատինք դարձրեց նրա համար:
եւ տիրեաց ՛ի վերայ քաղաքաց նորա: Եւ չոգաւ մինչեւ յԵկբատանս, եւ կալաւ զաշտարակս նորա. եւ քանդէր եւ աւա՛ր հարկանէր զհրապարակս նորա. եւ զզա՛րդ նորա դնէր ՛ի նախատինս նորուն:

1:14: եւ տիրեաց ՚ի վերայ քաղաքաց նորա։ Եւ չոգաւ մինչեւ յԵկբատանս, եւ կալաւ զաշտարակս նորա. եւ քանդէր եւ աւա՛ր հարկանէր զհրապարակս նորա. եւ զզա՛րդ նորա դնէր ՚ի նախատինս նորուն։
14 տիրեց նրա քաղաքներին, հասաւ մինչեւ Եկբատան, գրաւեց նրա աշտարակները, քանդեց ու աւերեց նրա հրապարակները եւ նրա գեղեցկութիւնը նախատինք դարձրեց նրա համար:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:141:14 и овладел городами его, дошел до Екбатан, занял укрепления, опустошил улицы {города} и красоту его обратил в позор.
1:14 καὶ και and; even ἐκυρίευσε κυριευω lord; master τῶν ο the πόλεων πολις city αὐτοῦ αυτος he; him καὶ και and; even ἀφίκετο αφικνεομαι reach ἕως εως till; until Ἐκβατάνων εκβατανα and; even ἐκράτησε κρατεω seize; retain τῶν ο the πύργων πυργος tower καὶ και and; even ἐπρονόμευσε προνομευω the πλατείας πλατυς broad; street αὐτῆς αυτος he; him καὶ και and; even τὸν ο the κόσμον κοσμος world; adornment αὐτῆς αυτος he; him ἔθηκεν τιθημι put; make εἰς εις into; for ὄνειδος ονειδος disgrace αὐτῆς αυτος he; him
14. and he became master of his cities, and he came even unto Ecbatana, and took the towers, and spoiled the streets thereof, and turned the beauty thereof into shame.
And became lord of his cities, and came unto Ecbatane, and took the towers, and spoiled the streets thereof, and turned the beauty thereof into shame:

1:14 и овладел городами его, дошел до Екбатан, занял укрепления, опустошил улицы {города} и красоту его обратил в позор.
1:14
καὶ και and; even
ἐκυρίευσε κυριευω lord; master
τῶν ο the
πόλεων πολις city
αὐτοῦ αυτος he; him
καὶ και and; even
ἀφίκετο αφικνεομαι reach
ἕως εως till; until
Ἐκβατάνων εκβατανα and; even
ἐκράτησε κρατεω seize; retain
τῶν ο the
πύργων πυργος tower
καὶ και and; even
ἐπρονόμευσε προνομευω the
πλατείας πλατυς broad; street
αὐτῆς αυτος he; him
καὶ και and; even
τὸν ο the
κόσμον κοσμος world; adornment
αὐτῆς αυτος he; him
ἔθηκεν τιθημι put; make
εἰς εις into; for
ὄνειδος ονειδος disgrace
αὐτῆς αυτος he; him
14. and he became master of his cities, and he came even unto Ecbatana, and took the towers, and spoiled the streets thereof, and turned the beauty thereof into shame.
ru▾ LXX-gloss▾ erva_1895▾
1:151:15: Եւ ա՛ռ նա զԱրփաքսադ ՚ի սահմանս Հռագուայ. եւ սպա՛ն սատակեաց զնա սրով իւրով[5327]։ [5327] Ոմանք. ՚Ի սահմանս Հռագաւայ։
15 Նաբուքոդոնոսորը բռնեց Արփաքսադին Ռագաւի սահմանի վրայ եւ իր սրով սպանեց նրան.
Եւ ա՛ռ նա զԱրփաքսադ ՛ի սահմանս Հռագուայ. եւ սպա՛ն սատակեաց զնա սրով իւրով[10]:

1:15: Եւ ա՛ռ նա զԱրփաքսադ ՚ի սահմանս Հռագուայ. եւ սպա՛ն սատակեաց զնա սրով իւրով[5327]։
[5327] Ոմանք. ՚Ի սահմանս Հռագաւայ։
15 Նաբուքոդոնոսորը բռնեց Արփաքսադին Ռագաւի սահմանի վրայ եւ իր սրով սպանեց նրան.
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:151:15 А Арфаксада схватил на горах Рагава и, пронзив его копьем своим, в тот же день погубил его.
1:15 καὶ και and; even ἔλαβε λαμβανω take; get τὸν ο the Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath ἐν εν in τοῖς ο the ὄρεσι ορος mountain; mount Ραγαυ ραγαυ Reu καὶ και and; even κατηκόντισεν κατακοντιζω he; him ἐν εν in ταῖς ο the σιβύναις σιβυνη he; him καὶ και and; even ἐξωλέθρευσεν εξολοθρευω utterly ruin αὐτὸν αυτος he; him ἕως εως till; until τῆς ο the ἡμέρας ημερα day ἐκείνης εκεινος that
15. And he took Arphaxad in the mountains of Ragau, and smote him through with his darts, and destroyed him utterly, unto this day.
He took also Arphaxad in the mountains of Ragau, and smote him through with his darts, and destroyed him utterly that day:

1:15 А Арфаксада схватил на горах Рагава и, пронзив его копьем своим, в тот же день погубил его.
1:15
καὶ και and; even
ἔλαβε λαμβανω take; get
τὸν ο the
Αρφαξαδ αρφαξαδ Arphaxad; Arfaksath
ἐν εν in
τοῖς ο the
ὄρεσι ορος mountain; mount
Ραγαυ ραγαυ Reu
καὶ και and; even
κατηκόντισεν κατακοντιζω he; him
ἐν εν in
ταῖς ο the
σιβύναις σιβυνη he; him
καὶ και and; even
ἐξωλέθρευσεν εξολοθρευω utterly ruin
αὐτὸν αυτος he; him
ἕως εως till; until
τῆς ο the
ἡμέρας ημερα day
ἐκείνης εκεινος that
15. And he took Arphaxad in the mountains of Ragau, and smote him through with his darts, and destroyed him utterly, unto this day.
ru▾ LXX-gloss▾ erva_1895▾
1:161:16: Եւ դարձո՛յց անդրէն զզօրս իւր որ եկեալ էին ընդ նմա յայլազգեաց անտի բազմութիւն յոյժ։ Եւ է՛ր անդ յանհոգութեան եւ յուրախութեան, ի՛նքն եւ ամենայն զօրք իւր զաւուրս հարիւր քսան։
16 նա այնտեղից յետ դարձրեց իր զօրքերը նրա հետ եկած բազմաթիւ այլազգիների հետ միասին: Եւ այնտեղ ինքն ու իր զօրքը հարիւր քսան օր հանգստութեան եւ ուրախութեան մէջ էին:
Եւ դարձո՛յց անդրէն զզօրս իւր որ եկեալ էին ընդ նմա յայլազգեաց անտի բազմութիւն յոյժ: Եւ է՛ր անդ յանհոգութեան եւ յուրախութեան, ի՛նքն եւ ամենայն զօրք իւր զաւուրս հարիւր քսան:

1:16: Եւ դարձո՛յց անդրէն զզօրս իւր որ եկեալ էին ընդ նմա յայլազգեաց անտի բազմութիւն յոյժ։ Եւ է՛ր անդ յանհոգութեան եւ յուրախութեան, ի՛նքն եւ ամենայն զօրք իւր զաւուրս հարիւր քսան։
16 նա այնտեղից յետ դարձրեց իր զօրքերը նրա հետ եկած բազմաթիւ այլազգիների հետ միասին: Եւ այնտեղ ինքն ու իր զօրքը հարիւր քսան օր հանգստութեան եւ ուրախութեան մէջ էին:
zohrab-1805▾ eastern-1994▾
1:161:16 Потом пошел назад со своими в Ниневию, он и все союзники его весьма многое множество ратных мужей; там он отдыхал, и пировал с войском своим сто двадцать дней.
1:16 καὶ και and; even ἀνέστρεψεν αναστρεφω overturn; turn up / back μετ᾿ μετα with; amid αὐτῶν αυτος he; him αὐτὸς αυτος he; him καὶ και and; even πᾶς πας all; every ὁ ο the σύμμικτος συμμικτος he; him πλῆθος πληθος multitude; quantity ἀνδρῶν ανηρ man; husband πολεμιστῶν πολεμιστης much; many σφόδρα σφοδρα vehemently; tremendously καὶ και and; even ἦν ειμι be ἐκεῖ εκει there ῥᾳθυμῶν ραθυμεω and; even εὐωχούμενος ευωχεω he; him καὶ και and; even ἡ ο the δύναμις δυναμις power; ability αὐτοῦ αυτος he; him ἐφ᾿ επι in; on ἡμέρας ημερα day ἑκατὸν εκατον hundred εἴκοσι εικοσι twenty
16. And he returned with them to Nineveh, he and all his company of sundry nations, an exceeding great multitude of men of war, and there he took his ease and banqueted, he and his host, a hundred and twenty days.
So he returned afterward to Nineve, both he and all his company of sundry nations being a very great multitude of men of war, and there he took his ease, and banqueted, both he and his army, an hundred and twenty days:

1:16 Потом пошел назад со своими в Ниневию, он и все союзники его весьма многое множество ратных мужей; там он отдыхал, и пировал с войском своим сто двадцать дней.
1:16
καὶ και and; even
ἀνέστρεψεν αναστρεφω overturn; turn up / back
μετ᾿ μετα with; amid
αὐτῶν αυτος he; him
αὐτὸς αυτος he; him
καὶ και and; even
πᾶς πας all; every
ο the
σύμμικτος συμμικτος he; him
πλῆθος πληθος multitude; quantity
ἀνδρῶν ανηρ man; husband
πολεμιστῶν πολεμιστης much; many
σφόδρα σφοδρα vehemently; tremendously
καὶ και and; even
ἦν ειμι be
ἐκεῖ εκει there
ῥᾳθυμῶν ραθυμεω and; even
εὐωχούμενος ευωχεω he; him
καὶ και and; even
ο the
δύναμις δυναμις power; ability
αὐτοῦ αυτος he; him
ἐφ᾿ επι in; on
ἡμέρας ημερα day
ἑκατὸν εκατον hundred
εἴκοσι εικοσι twenty
16. And he returned with them to Nineveh, he and all his company of sundry nations, an exceeding great multitude of men of war, and there he took his ease and banqueted, he and his host, a hundred and twenty days.
ru▾ LXX-gloss▾ erva_1895▾